Αλεξάνδρεια, Μουσείο Βασιλικών κοσμημάτων
Κείμενο και φωτογραφίες © Γιάννη Καλλιανιώτη
Η αρχαία Κανωπική οδός, σημερινή Rue Fouad, γυρίζοντας την πλάτη στο κέντρο της πόλης, περνά από το Αστυνομικό Τμήμα με τον πυργίσκο, εκεί που είναι τοποθετημένος ο αδριάντας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του γλύπτη Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, δωρεά στην πόλη από τον Σύλλογο Αποφοίτων του Αβερωφείου Γυμνασίου (ΣΑΑΣΑ) και με το όνομα πλέον Rue d'Aboukir, κατευθύνεται προς την ομώνυμη τοποθεσία.
Την δεκαετία του 1950-1960, μετά τον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Σίντι Γκάμπερ, άρχιζαν τα Αλεξανδρινά προάστια, Ρούζντι, Μπούλκλεϋ, Σαν Στέφανο, Γλυμενόπουλο, Ζιζίνια...που κατέληγαν στην τοποθεσία Τζανακλής, όπου και τα αμπέλια του ομώνυμου επιχειρηματία, ο οποίος ορμώμενος από την Κομοτηνή το 1836, βρέθηκε στα 14 του χρόνια απλός καπνεργάτης στην Αίγυπτο. Εκεί δημιούργησε μεγάλη επιχείρηση σιγαρετοποιϊας και στις αρχές του 20ου αιώνα επανεισήγαγε στην χώρα τις καλλιέργειες ιστορικών ποικιλιών αμπέλου των Πτολεμαϊκών χρόνων και οργάνωσε την παραγωγή και εμφιάλωση των περίφημων Αλεξανδρινών κρασιών.
Σε αυτά τα προάστια, είχαν χτίσει πάμπολλοι εύποροι Έλληνες, Ευρωπαίοι, Σύριοι, Λιβανέζοι και βεβαίως Αιγύπτιοι της άρχουσας τάξης, άλλοι πολυτελείς και άλλοι απλώς άνετες επαύλεις μέσα σε φροντισμένους καταπράσινους κήπους.
Πολλές από αυτές τις επαύλεις επιζούν και σήμερα, είτε στεγάζοντας σημερινούς ευπόρους, είτε σχολεία, είτε ακόμη και Μουσεία, όπως αυτό που θα επισκεφθούμε σήμερα.
Φθάνομε στην περιοχή Ζιζίνια, την οποία είχε παραχωρήσει ο Μωχάμεντ Άλυ στον ομώνυμο Ελληνικής καταγωγής Κόντε και παρατηρούμε μικρές ομάδες επαύλεων να επιζούν ανάμεσα στις σύγχρονες πολυκατοικίες.
Στην επόμενη εικόνα, θα βρεθούμε έξω από μιά κομψή και μεγαλοπρεπή Νεορωμαϊκή έπαυλη. Φυλάσσεται αυστηρά και υπάρχει λόγος. Είναι το Μουσείο Βασιλικών Κοσμημάτων.
Την χωρίζουν από την θάλασσα μερικές πανύψηλες πολυκατοικίες, ίσως χτισμένες μέσα στο παλιό της πάρκο.
Πριν καν προσεγγίσομε τον αύλειο χώρο, στο παλιό θυρωρείο του επιστάτη περνάμε από ανιχνευτή μετάλλων και αγοράζομε ηλεκτρονικό εισιτήριο, όπως άλλωστε και σε όλους τους άλλους μουσειακούς χώρους στην Αλεξάνδρεια.
Η έπαυλη ανήκε στην Ναμπίλα (επίθετο δηλωτικό ευγενούς καταγωγής) Φάτμα Χαϊντάρ. Κατάγονταν από τον Γενάρχη της Δυναστείας που βασίλεψε στην Αίγυπτο από το 1805 έως το 1952, τον Μωχάμεντ Άλυ Πασά. Ο πατέρας της ήταν ο Πρίγκηπας Άλυ Χαϊντάρ Σαννάσσι, προβεβλημένος ποιητής και επιστήμων της εποχής του και η μητέρα της η Ζέϊναμπ Φάχμυ, αδελφή του αρχιτέκτονα Άλυ Φάχμυ και κόρη του μεγαλογαιοκτήμονα Άλυ Φάχμυ Πασά.
Η μητέρα της άρχισε να χτίζει την δυτική πτέρυγα της έπαυλης το 1919. Μετά τον θάνατό της, η κόρη της έχτισε την ανατολική πτέρυγα. Ένωσε τις δύο πτέρυγες με ισόγειο διάδρομο, κοσμημένο με 2 σειρές από πέντε πορτοπαράθυρα με σύγχρονα βιτρώ, που απεικονίζουν ιστορίες έρωτα και γάμου του 18ου αιώνος μεταξύ Ιταλών ευγενών.
Ο Ιταλός αρχιτέκτων Αντόνιο Λασσιάκ (αρχιτέκτων και του Σιδηροδρομικού Σταθμού) και η ομάδα του, έκαναν χρήση Ελληνικών και Ρωμαϊκών επιρροών, χρησιμοποιώντας Βυζαντινά σύμβολα, όπως και αναγεννησιακά, μπαρόκ και ροκοκό διακοσμητικά στοιχεία.
Η έπαυλη αποπερατώθηκε το 1923, σε έκταση 4.185 τετρ. μ. συμπεριλαμβανομένων των κήπων.
Τα παρκέ σε διαφορετικά σχέδια γιά κάθε χώρο, κατασκευάστηκαν από εισαγόμενη πολυτελή ξυλεία, βελανιδιά, μαόνι , παλίσσανδρο, ξύλο τριανταφυλλιάς και τουρκική καρυδιά.
Χρησιμοποιήθηκε ως θερινή κατοικία μέχρι το 1952, ετος της Επανάστασης και ανατροπής της Βασιλείας.
Η ιδιοκτήτρια διατήρησε το δικαίωμα οικήσεως, χωρίς να μπορεί να την μεταβιβάσει. Το 1964, δώρησε την έπαυλη στο Κράτος και μετώκησε στο Κάϊρο.
Η έπαυλη χρησιμοποιήθηκε ως Προεδρική θερινή κατοικία, μέχρι το 1986, οπότε και με Προεδρικό διάταγμα μετετράπη σε Μουσείο Βασιλικών κοσμημάτων.
Εκτίθενται Βασιλικά κοσμήματα και πολύτιμα αντικείμενα που ανήκαν σε μέλη της Δυναστείας Μωχάμεντ Άλυ (1805-1952).
Η αρχιτεκτονική της, όπως και η εσωτερική της διακόσμηση με την μίξη προθέσεων και τεχνοτροπιών, αποτυπώνει την τάση μέρους της Αιγυπτιακής άρχουσας τάξης να προσβλέπει -όπως και η πόλη της Αλεξάνδρειας- προς την Ευρώπη.
Η είσοδος της Ανατολικής πτέρυγας , κλειστή σήμερα
Η επιβλητική και κατασκόνιστη μεταλλική θύρα
Η Ανατολική πτέρυγα και ο διάδρομος με τα βιτρώ
Η είσοδος της Δυτικής πτέρυγας, που είναι και η είσοδος του Μουσείου.
Στην στεγασμένη κυκλική βεράντα της εισόδου προσφέρονται πλαστικά ποδονάρια τύπου χειρουργείου προς προστασία των παρκέ, που συχνά, όπως παρακάτω, είναι πραγματικές μαρκετερί.
Η κάτοψη της έπαυλης
Ουσιαστικά είναι επισκέψιμα στο ισόγειο η δυτική πτέρυγα, ο διάδρομος με τα βιτρώ και δύο από τα δωμάτια της ανατολικής πτέρυγας, χωρίς την μακρόστενη γαλαρία, ίσως αίθουσα χορού.
Στον όροφο, μόνον η δυτική πτέρυγα.
Ο πρώτος χώρος υποδοχής στα δεξιά της εισόδου
Ο διακοσμητής χρησιμοποίησε γκρι χρώμα γιά τις γύψινες διακοσμήσεις και τις μπουαζερί. Τα ζωγραφικά θέματα είναι κυνηγετικες σκηνές σε στυλ 18ου αιώνα, με φόντο ώχρας και απαλά χρώματα. Το αποτέλεσμα σχεδόν εξαφανίζει το υπέρφορτο της αίθουσας.
Οι μαρμάρινες κολωνίτσες εναρμονίζονται με το γκρι, ενώ οι διακριτικές επιχρυσώσεις στις βάσεις και τα κιονόκρανα υπενθυμίζουν την ώχρα.
Εδώ εκτίθενται σε προθήκες χρυσά και επίχρυσα αντικείμενα του βασιλιά Φαρούκ
Ακολουθεί ο μακρόστενος χώρος υποδοχής που επικοινωνεί δεξιά με τον διάδρομο με τα βιτρώ.
Εκτίθενται σε διακριτικές βιτρίνες σετ κοσμημάτων από μαργαριτάρια και ημιπολύτιμους λίθους
Σετ κοσμημάτων της Βασίλισσας Ναριμάν, δεύτερης συζύγου του Φαρούκ και μητέρας του Διαδόχου.
Χρυσός, διαμάντια, μαργαριτάρια, ρουμπίνια
Στο βάθος αριστερά, ένα δεύτερο σαλόνι με προθήκες
Χρυσό περιδέραιο-διάδημα και κοσμήματα Ινδικής τέχνης.
Η εξωτερική επιφάνεια καταστόλιστη με πολύτιμους λίθους, η εσωτερική με πολύχρωμα σμάλτα.
Οι γάμοι μεταξύ Ινδικών μουσουλμανικών δυναστειών και Τουρκογενών Αραβικών ηγεμονικών οίκων συχνοί.
Μινιατούρα μιάς των Χεδιβικών συζύγων, κατάφορτης με διαμαντικά, που παρ' όλ' αυτά δεν επισκιάζουν την φυσική της καλλονή. Προσέχομε στο διάδημα, την ελαφράδα της απόδοσης των φτερών με διαμάντια.
Χτένι από κέλυφος χελώνας με διαμαντοστόλιστο μαίανδρο.
Στο κουτί του από το ίδιο υλικό, το μονόγραμμα και το Περσικό στέμμα της Αυτοκράτειρας Φαουζία, πρώτης συζύγου του Σάχη της Περσίας και αδελφής του Φαρούκ.
Αυτό το κόσμημα μας δίνει το έναυσμα για να δούμε, λίγη από την ιστορία της ωραιότερης ίσως από τις αδελφές του Φαρούκ, της μητέρας τους και των κοσμημάτων τους που ΔΕΝ εκτίθενται εδώ, θύματα των οικονομικών δυσχερειών, καθώς αλλιώς αποφάσισε η μικρή και η μεγάλη Ιστορία.
Όλα ξεκίνησαν από τον πρώτο ηγεμόνα της δυναστείας του Μοχάμεντ Άλυ, που πήρε τον τίτλο του Βασιλέα, τον Φουάντ Α!.
Ο πρώτος γάμος του Φουάντ με την πάμπλουτη εξαδέλφη του Πριγκίπισσα Σιβεκιάρ, έληξε μετά από ένα θάνατο άρρενος βρέφους, την γέννηση μιάς κόρης και την απόπειρα δολοφονίας του Φουάντ από τον αδελφό της συζύγου του, όπου μιά σφαίρα στο λαρύγγι τον άφησε με σοβαρό φωνητικό πρόβλημα.
Η πριγκίπισσα Σιβεκιάρ. Φορά το περιδέραιο του Boucheron (φωτογραφία δεξιά Christies).
Τα σμαράγδια αποσπώνται.
Μετά τον Βασιλικό της γάμο, έκανε άλλους 4 και 3 διαζύγια. Διετέλεσε μυστικοσύμβουλος του Φαρούκ, όχι με τα καλύτερα αποτελέσματα, όπως λέγεται, γιά την μητέρα του και τις συζύγους του.
Ο δεύτερος γάμος του Φουάντ με την Νάζλι Σάμπρυ, έδωσε στην δυναστεία τέσσερις ωραίες πριγκίπισσες και τον πολυπόθητο διάδοχο Φαρούκ.
Η ωραιότερη από τις πριγκίπισσες, η Φαουζία, έκανε σημαντικό δυναστικό γάμο με τον Διάδοχο του θρόνου της Περσίας.
Ο γαμπρός δεν προερχόταν από βασιλική γενιά, ήταν ο γιός ενός πραξικοπηματία στρατηγού, ο οποίος οικειοποιήθηκε τον τίτλο Σαχ ιν Σαχ (Βασιλεύς των Βασιλέων) ηλικίας 2.500 ετών.
Ο γάμος αυτός τον εισήγαγε στον στενό κύκλο των ηγεμονικών οικογενειών, δεν μπόρεσε όμως να του προσφέρει τον άρρενα διάδοχο, που αναζήτησε αργότερα στους γάμο του με την Σοράγια Εσφαντιάρι-Μπακτιάρι, γιά να το επιτύχει τελικά με την Φαράχ Ντιμπά φοιτήτρια αρχιτεκτονικής στο Παρίσι.
Τα υπόλοιπα είναι γνωστά από την σύγχρονη ιστορία της Περσίας.
Φωτογραφία της Πριγκήπισσας Φαουζία στο τραπέζι του γάμου της, 15/3/1939.
Φορά το σετ που παρήγγειλε ο αδελφός της στον Παρισινό οίκο Van Cleef & Arpels.
Διάδημα με διαμάντια στρογγυλής κοπής και μπαγκέτ, απολήξεις διαμάντια πουάρ.
Περιδέραιο διαμάντια στρογγυλά και μπαγκέτ.
Επιπλέον φορά τριπλή ριβιέρα διαμαντιών, από το Περσικό θησαυροφυλάκιο.
Ο γάμος δεν ευδοκίμησε. Γεννήθηκε ένα κοριτσάκι, αλλά η νύφη μαράζωνε στην επαρχιακή Τεχεράνη, μακρυά από το λαμπερό Καϊρο, την όμορφη κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια.
Έχανε βάρος, ανησύχησαν σοβαρά γιά την υγεία της.
Διαζεύχθηκε, επέστρεψε στην Αίγυπτο ξαναπαντρεύτηκε.
Εδώ την βλέπομε αργότερα, στο απόγειο της ομορφιάς της, στην Αυλή του αδελφού της.
Γιά τον ίδιο γάμο του 1939, ο Βασιλιάς Φαρούκ παρήγγειλε γιά την μητέρα του Βασίλισσα Νάζλι, διάδημα και περιδέραιο από τον οίκο Βαν Κλέφ και Άρπελς.
Από αριστερά, Βασίλισσα Νάζλι, Σάχης της Περσίας και η 2η σύζυγός του Τατζ ελ Μολούκ,
στην επανάληψη της τελετής του γάμου των παιδιών τους στην Τεχεράνη.
Αυτά τα κοσμήματα ακολούθησαν την Βασίλισσα Νάζλι στις Η.Π.Α. όπου αυτοεξορίστηκε με την μία κόρη της και ασπάσθηκε τον Καθολικισμό.
Ο γιός της διέκοψε κάθε οικονομική της ενίσχυση και τα κοσμήματα πουλήθηκαν εκεί.
Τα παραπάνω σχέδια και φωτογραφίες προέρχονται από το βιβλίο
του Vincent Meylan " Van Cleef & Arpels Trésors et légendes ", éditions TELEMAQUE.
Στο κέντρο, καμπυλωτή πλάκα κολλιέ από πλέγμα λευκοχρύσου, τέσσερα τετράφυλλα τριφύλια και ολογράφως Φαουζία γραμμένο με διαμάντια. Το κολλιέ, τύπου τσόκερ, συμπληρωνόταν με σειρές μικρά μαργαριτάρια.
Μπροστά δύο ρολόγια με διαμάντια και ίσως μονόγραμμα, με το αραβικό Φ από καλιμπρέ ζαφείρια.
Επιστρέφομε στο πρώτο σαλόνι αριστερά της εισόδου
Δύο σετ κοσμημάτων της Βασίλισσας Φαρίντα
Το πρώτο με μπριγιάν το δεύτερο με ακουαμαρίνες.
Και στις δύο περιπτώσεις, το διάδημα μπορεί να φορεθεί ως περιδέραιο με αναστροφή και προσθήκη λευκόχρυσης αλυσίδας, όπως ακριβώς παρουσιάζονται εδώ.
Κοσμήματα από μπριγιάν, καλιμπρέ ζαφείρια και μαύρο σμάλτο. Το βραχιόλι μπροστά και δεξιά μπορεί να φορεθεί και ως μπαντώ χαμηλά στο μέτωπο, στερεωμένο σε κορδέλλα.
Κοσμήματα με κοράλλια σε έντονο κόκκινο χρώμα ένθετα σε χρυσό και μικρά μπριγιάν
Νεσεσσέρ με επισμάλτωση στο χρώμα των κοραλλιών και ανοιχτόχρωμα ζαφείρια
Τα δύο βραχιόλια μπορούν να φορεθούν ως περιδέραιο, ή ως διάδημα/μπαντώ με την κατάλληλη στερέωση.
Κουτί από βαθύχρωμο ίασπι, με το πορτραίτο της Βασίλισσας Φαρίντα πλαισιωμένο με μπριγιάν.
Περιδέραιο και σκουλαρίκια με την Ρωμαϊκή τεχνική του μικρομωσαϊκού σε χρυσό, δώρο στην Βασίλισσα Φαρίντα.
Δαχτυλίδι και περιδέραιο, με Φαραωνικές επιρροές
Σετ κοσμημάτων από κοράλλια κατά την Ναπολιτάνικη παράδοση του 19ου αιώνος
Αριστερά, μεγάλη καρφίτσα, περιδέραιο. Κάτω σκουλαρίκια.
Δεξιά, διάδημα και ακόμη τρεις καρφίτσες.
Διασχίζομε τον διάδρομο με τις δέκα μπαλκονόπορτες στολισμένες με βιτρώ
Εκτίθενται κάποια αδαμαντοκόλλητα παράσημα
Εδώ χρυσή αλυσίδα παρασήμου αποτελούμενη από δεκαέξη μικρά και δεκαέξη μεγάλα στοιχεία.
Από τα δεκαέξη μεγάλα, τα οκτώ φέρουν αραβικό μονόγραμμα σε πράσινο σμάλτο με φόντο λευκό σμάλτο και τα υπόλοιπα όκτώ, στο κέντρο φέρουν ροζέτες με μικρά διαμάντια να περιβάλλουν ένα καμποσόν σμαραγδιού.
Το κεντρικό εξαγωνικό μενταγιόν με χρυσά αραβουργήματα και διαμαντένιο πλαίσιο.
Η πολυχρωμία των βιτρώ ευχάριστη, το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα όμως δεν δικαιώνει την επιλογή.
Στο τέλος του διαδρόμου φθάνομε σε δύο δωμάτια μεσαίων διαστάσεων, όπου εκτίθενται δύο διαδήματα, το ένα με το βραχιόλι του, το άλλο με τα σκουλαρίκια του.
Ένα διαμαντένιο ζευγάρι σκουλαρίκια με μικρά κίτρινα διαμάντια και σμαράγδια.
Ίσως σετ, με την παρακάτω μεγάλη καρφίτσα που εκτίθεται σε άλλο δωμάτιο.
Και στις δύο περιπτώσεις έχουν αφαιρεθεί τα μεγαλύτερα μπριγιάν
Εδώ είναι αναρτημένο το έγχρωμο φωτογραφικό πορτραίτο της προτελευταίας Βασίλισσας της Αιγύπτου Φαρίντας.
Φορά το λεγόμενο διάδημα με τα παγώνια, το παραπάνω περιδέραιο από τον οίκο Boucheron και τα μακριά σκουλαρίκια που εκτίθενται σε ξεχωριστό σημείο, μαζί με τις ακουαμαρίνες .
Γεννήθηκε ως Σαφινάζ Ζουλφικάρ σε αριστοκρατική οικογένεια Τουρκικής καταγωγής και ονομάστηκε Φαρίντα με τον γάμο της με τον Βασιλιά Φαρούκ στις 20/1/1938, σε ηλικία 17 ετών.
Εξαιρετικά δημοφιλής, γέννησε τρεις κόρες τις Πριγκήπισσες Φεριάλ, Φαουζία και Φάντια, αλλά όχι και τον επιθυμητό άρρενα διάδοχο. Διαζεύχθηκαν το 1948 και σπούδασε καλές τέχνες στην Γαλλία.
Ζωγράφος με ταλέντο εξέθεσε δουλειά της σε Ευρωπαϊκές και Αραβικές πρωτεύουσες.
Απεβίωσε το 1988.
Κατά τον Β! Παγκόσμιο πόλεμο και την φιλοξενία της τότε Βασιλικής οικογένειας της Ελλάδος στην Αίγυπτο, συνδέθηκε με την τότε Πριγκήπισσα Διαδόχου Φρειδερίκη και τα παιδιά της, με διά βίου φιλία.
Στην πρώτη επίσημη επίσκεψή του στην Αίγυπτο το 1961, ο τότε Διάδοχος Κωνσταντίνος, ζήτησε να την επισκεφτεί στην έπαυλη όπου ζούσε υπό επιτήρηση. (Απομνημονεύματα: "Χωρίς Τίτλο").
Μόλις επετράπη η έξοδός της από την Αίγυπτο, προσκλήθηκε στους Bασιλικούς γάμους και γιά διακοπές στην Ελλάδα.
Λεπτομέρειες και σπανιότατες φωτογραφίες μπορείτε να δείτε στο εμπεριστατωμένο άρθρο του ιατρού Νικ. Παπακωνσταντίνου στην ιστοσελίδα Royal Chronicles.
Διάδημα και βραχιόλι της Βασίλισσας Φαρίντα, σε δύο χρώματα χρυσού και διαμαντιών.
Το κάθε άνθος αποσυνδέεται και φοριέται ξεχωριστά σαν καρφίτσα.
Ο μηχανισμός στο πίσω μέρος του διαδήματος. Δεν έχουν διασωθεί τα μικροσκοπικά εργαλεία.
Διάδημα άγνωστης κυριότητας με διαμάντια παλαιάς κοπής, μπριγιάν και μαργαριτάρια. Κυριαρχούν, ένα μεγάλο αχλαδόσχημο μαργαριτάρι και ένα διαμάντι κοπής πολλαπλών εδρών, μπριολέτ.
Όπως και το προηγούμενο διάδημα και αυτό αποσυναρμολογείται πλήρως σε πολλαπλές καρφίτσες.
Μαζί του εκτίθενται και τα δύο εργαλεία που χρησιμεύουν γι'αυτό.
Ο μηχανισμός στήριξης και τα μικροσκοπικά εργαλεία. Φοριέται και ως περιδέραιο, ή ζώνη, με αναστροφή ανάρτησης του κεντρικού μαργαριταριού και του διαμαντιού μπριολέτ.
Τα ασσορτί σκουλαρίκια
Εδώ θα παρουσιάσομε και την δεύτερη σύζυγο του Βασιλέα Φαρούκ, Ναριμάν Σάντεκ. Ο γάμος τους έφερε τον πολυαναμενόμενο Διάδοχο Άχμεντ Φουάντ το 1952, αλλά δεν άντεξε την Επανάσταση και την εξορία. Η Ναριμάν επέστρεψε στην Αίγυπτο και ξαναπαντρεύτηκε.
Παραγγελία του Φαρούκ γιά την δεύτερη σύζυγό του. Ζαφείρια και τοπάζια σε χρυσό, Boucheron.
Ίσως να είναι το κατάλληλο σημείο, για ν'αναφέρομε δύο άλλες πριγκίπισσες που πάντα προτιμούσαν την Αλεξάνδρεια ως τόπο διαμονής.
Η Mahivesh Shirine, Πριγκίπισσα Τούσσουν, με διάδημα Boucheron. Το κεντρικό τμήμα αποσπάται.
Στο λαιμό της είναι κρεμασμένο το ένα σκουλαρίκι της Μεγάλης Αικατερίνης με ένα κίτρινο και ένα ροζ διαμάντι.
Η Πριγκίπισσα Eminée Fazil, μητέρα της Πριγκίπισσας Τούσσουν.
Φορά την μεγάλη της καρφίτσα στερεωμένη σε διάδημα.
Φωτογραφίες από το βιβλίο του Vincent Meylan "Αrchives secrètes Boucheron", éditions Télémaque
Επιστρέφοντας μέσω του διαδρόμου παρατηρούμε τα φωτιστικά και τα υπέρθυρα από βιτρώ.
Ας ανέβομε στον όροφο
Μπρούντζινο άγαλμα στην βάση της σκάλας.
Το βιτρώ που φωτίζει την σκάλα
Η είσοδος στον όροφο
Το μονόγραμμα της Φάτμα Χαϊντάρ
Στον πρώτο χώρο εκτίθενται τα δώρα του 1ου γάμου του Βασιλέα Φαρούκ
Θήκη κρυστάλλινων μπουκαλιών σε ματ χρυσό
Βάσεις φλυντζανιών καφέ, από χρυσό και διαμάντια
Χρυσό σερβίτσιο τσαγιού
Ένας διάδρομος οδηγεί στον πλέον εμβληματικό χώρο της έπαυλης, δωμάτιο καθαρμού και περιποίησης του σώματος, όπως και της ψυχής, διά της τέχνης.
Μας εισάγει στον χώρο, ένα λεπταίσθητο μωσαϊκό με γκρι-μπλέ λωτούς με επίχρυσες ψηφίδες.
Το περιβάλλει ψηφιδωτός άνθινος διάκοσμος και στις γωνίες το μονόγραμμα FΗ της παραγγελιοδότριας. Το όλον είναι επισκέψιμο, από ένα προστατευτικό γεφυράκι από πλέξιγκλας.
Εδώ οι διακοσμητές θέλησαν να ξεπεράσουν εαυτούς και παρήγγειλαν μαρμάρινες λεκάνες γιά κάθε πιθανή χρήση. Σχεδίασαν Νειλοτικά τοπία, με τον ναό της Αφροδίτης και όχι λιγότερες από 22 νύμφες, γιά τους κατασκευαστές πορσελάνινων πλακιδίων. Κάλεσαν τους καλλιτέχνες των βιτρώ να δώσουν την αίσθηση υπαίθρου στον χώρο.
Οι πινακίδες του Μουσείου μας πληροφορούν ότι έχουν προβλεφθεί, τουαλέτα, μπιντέ, λεκάνες λουτρού γιά ενήλικες και παιδιά, λεκάνες γιά μανικιούρ και πεντικιούρ και ντους με περιστρεφόμενους πίδακες ( ανάλογο με αυτό της Βίλλας Κέρυλλος στην Νότιο Γαλλία).
Το βιτρώ στο φόντο της κύριας μπανιέρας μας μεταφέρει σε πλαζ της Γαλλικής Ντωβίλ.
Μαμάδες και παιδάκια έχουν αποδράσει από επιδειξη μόδας της Ζαν Λανβέν.
Στο βιτρώ της οροφής η θεά Αφροδίτη ( ή μήπως η FH ?) καλλωπίζεται με την βοήθεια ερωτιδέων, αλλά και μιάς σκουρόχρωμης Νούβιας βοηθού.
Αφού δροσιστήκαμε μαζί με νύμφες και φλαμίνγκο, ας επιστρέψομε στις γήϊνες πολυτέλειες.
Σετ σκακιού, δώρο του τότε διαδόχου της Περσίας στον Βασιλιά Φαρούκ, με την ευκαιρία των γάμων του με την αδελφή του Πριγκίπισσα Φαουζία την 15/3/1939.
Χρυσός, σμάλτο, διαμάντια, πολύτιμοι και ημιπολύτιμοι λίθοι.
Οι βάσεις από τα πιόνια, ένθετες με ζωγραφισμένες Περσικές μινιατούρες, πιθανόν σε ελεφαντόδοντο
Στραταρχική ράβδος του Βασιλέα Φαρούκ, ίσως έβενος με χρυσές απολήξεις με σκαλιστά φύλλα λωτού και επιθέματα με χρυσά εθνόσημα ( ημισέληνος και τρία άστρα).
Ένθεν και ένθεν, χρυσά αδαμαντοκόλλητα κιάλια
Δεξιά σετ σκακιού από ζάντ. Αριστερά θήκη επιτραπέζιου παιχνιδιού από χρυσό, ορεία κρύσταλλο και ημιπολύτιμους λίθους. Μονόγραμμα Μ. Ι.
Σετ γραφείου του Βασιλιά Φαρούκ. Το ανοιχτόχρωμο σετ από ασήμι, σκαλιστό σε κυματοειδές μοτίφ με διαδοχικές γαλανές επισμαλτώσεις, με τεχνική ανάλογη των εργαστηρίων Φαμπερζέ.Άλλα αντικείμενα γραφείου, από χρυσό, λάπις λάζουλι και αιματίτη.
Σύνεργα καπνιστή ναργιλέ. Χρυσός, διαμάντια, επισμαλτώσεις και κεχριμπαρένιο επιστόμιο.
Κεχριμπαρένιο επιστόμιο αδαμαντοκόλλητο με επισμαλτώσεις
Σιγαροθήκες με ένθετα ζαφείρια και διαμάντια. Στο μέσον χρυσός, αριστερά και δεξιά μαυρισμένο ασήμι και χαλκός, Παρισινό τοπίο, με τον Πύργο του Άιφελ.
Γλυπτός ελέφαντας σε ελεφαντόδοντο με χρυσά στολίδια και πολύτιμους λίθους.
Μεγευθυντικός φακός σε χρυσή θήκη, σύνεργα καλαμαρά, σφραγιδόλιθος, πιθανόν από αιματίτη σε χρυσό δαχτυλίδι, χρυσό μολύβι, 3 μονόκλ .
(Ακόμη σήμερα μπορείτε να δείτε ανάλογο απλούστερο μονόκλ να κρέμεται με κορδόνι από τον λαιμό της Βασίλισσας Σοφίας της Ισπανίας, δίπλα ακριβώς από το κινητό της, κρεμασμένο με τον ίδιο τρόπο!)
Ρολόγια τσέπης μελών της Δυναστείας Μωχάμεντ Άλυ.
Χρυσός, σμάλτο, μαργαριτάρια και πολύτιμοι λίθοι, περιβάλλουν πορτραίτα-μινιατούρες.
Σετ γραφείου του Πρίγκηπα Σαϊντ Τούσσουν.
Χρυσός, σμάλτο, ελεφαντόδοντο, πολύτιμοι λίθοι, γυιαλιά, μονόκλ και μεγευθυντικοί φακοί.
Η ανατολική πτέρυγα από τα παράθυρα της δυτικής.
Κατεβαίνομε την εσωτερική σκάλα
και την εξωτερική...
Ως τελευταίο σχόλιο θα δώσομε τον λόγο, σε μία άλλη απόγονο της Δυναστείας, την Πριγκήπισσα Νεβίν Αμπάς Χαλίμ, η οποία στα απομνημονεύματά της αναφέρει ότι : "στο λεγόμενο μουσείο Βασιλικών Κοσμημάτων στην Αλεξάνδρεια, δεν υπάρχουν και πολλά πράγματα" ( Diaries of an Egyptian Princess, 2009, Zeitouna, Cairo).
Πιθανότατα η πριγκήπισσα έχει δίκιο, αν λάβει κανείς υπ' όψη του μία μόνο από τις φωτογραφίες που παραθέτει στο βιβλίο της αυτό.
Η πριγκήπισσα Φάτμα, κόρη του Χεδίβη Ισμαήλ
Η μυθική συλλογή κοσμημάτων της Πριγκήπισσας εκποιήθηκε από την ίδια, ώστε να χτιστεί το Πανεπιστήμιο του Καϊρου, σε γαίες που εκείνη πάλι εδώρησε.
Παρατηρούμε κάποιες γειτονικές επαύλεις...
Αποχαιρετούμε και την φρουρά...
Στην πρώτη στροφή αριστερά η πύλη της γειτονικής έπαυλης.
Ανάμνηση σε σμίκρυνση, της Πύλης του Σαραγιού στην Πόλη...
Οι ρίζες της Δυναστείας...
Η καλή φίλη και δεινή Αραβομαθής, Μαίρη Καλλιγά, με πληροφορεί ότι στο μικρό τετράγωνο πλακίδιο πάνω από την καμάρα, γράφει " Κασρ Ελ Σάφα", δηλ. Παλάτι η Γαλήνη
Η μεγαλύτερη επιγραφή αναφέρει: "Γράφτηκε η ευημερία στις πόρτες του, εισέλθετε εν ειρήνη "
Φωτογραφίες και κείμενο
© Γιάννη Καλλιανιώτη
Αν θέλετε να συνεχίσετε την εκδρομή σας μέχρι το Αμπουκίρ, το Ζεφύριον και τα τοπικά αρχαιολογικά, διαβάστε την ανάρτηση :
Στο Αμπουκίρ ανήμερα των Αγίων Αναργύρων 1/11/2023
στον σύνδεσμο: