ΣΠΥΡΟΣ  ΚΑΛΛΙΑΝΙΩΤΗΣ   1915 – 1982

Η ιστορία του πατέρα μου

1ο μέρος: Από Μανσούρα - Αλεξάνδρεια 1915-1949

 

Οι γονείς του: η όμορφη Βασιλεία Στυλιανού εξ Αϊδινίου, με την μικρότερη αδελφή της Μαριάνθη, ήλθαν από την Σμύρνη στην Αθήνα. Αργότερα συγγενείς τις έφεραν στην Αίγυπτο.

Εκεί η Βασιλεία παντρεύεται στην Μεχάλλα Ελ Κεμπίρ την 16/9/1912 , τον Αλέξανδρο Καλλιανιώτη του Δημητρίου, που αμέσως αναχωρεί ως εθελοντής γιά τους Βαλκανικούς πολέμους. Επιστρέφει Υποδεκανεύς με δίπλωμα τιμής υπογεγραμμένο από τον Ελευθέριο Βενιζέλο γιά την συμμετοχή του στην μάχη του Σόροβιτς το 1912 και την μάχη του Κιλκίς-Λαχανά, Κρέσνα-Τζουμαγιά το 1913.

 

 

 Είχε μεταναστεύσει στις αρχές του αιώνα στην Αίγυπτο από τον Αετό Καρυστίας, μετά από κληρονομικές διαφορές με  τ ’αδέλφια του. Σήμερα οι απόγονοί τους λέγεται ότι έχουν από τα μεγαλύτερα κοπάδια της περιοχής. Το επώνυμο πάντως προέρχεται από τους ορεινούς Καλλιανούς.

                        

   

Γυρίζοντας από τους Βαλκανικούς, στην Μανσούρα, βρίσκει το μπακάλικο που είχε συνεταιρικά με τον κουμπάρο του να έχει «απορροφηθεί» από τον συνεταίρο, αλλά καθώς είναι άνθρωπος εργατικός, δεν το βάζει κάτω.

 Το 1915 γεννιέται ο πρώτος τους γιός, ανήμερα του Αγίου Σπυρίδωνος (με το παλιό ημερολόγιο). Θα ονομαστεί Σπύρος (και Δημήτριος). Σε ένα ή δύο χρόνια ακολουθεί ο Στέλιος.

 

         Ο Σπύρος (αριστερά) και ο Στέλιος 4-6 ετών (;)

 

        Η μητέρα των παιδιών Βασιλεία, θα πεθάνει στην γέννα. Δεν υπάρχει ούτε φωτογραφία της.

Έχει μείνει μόνον η βέρα της, μαζί με την δική του.

 

Ο νεαρός χήρος καλεί την  αδελφή της γυναίκας του Μαριάνθη, που απέμεινε και εκείνη μόνη να ζήσει στο σπίτι τους και  να τον βοηθήσει με τα μικρά. Σε 2-3 χρόνια θα φωτογραφηθεί με τα παιδιά και η φωτογραφία θα σταλεί «αν θέλετε να δείτε την δεσποινίδα την Μαριάνθη Χρ. Στυλιανού».

Σε λίγο θα παντρευτεί με την σειρά της με τον Μανσουριανό Παπαδάκη και θα γεννήσει 4 κόρες.

 Ο Αλέξανδρος συνεχίζει νοικιάζοντας ψάθινες καλύβες το καλοκαίρι στο θέρετρο του Μπαλτίμ, και τις υπενοικιάζει στους παραθεριστές.

 

                                       Το Μπαλτίμ και οι ψάθινες καλύβες του (περίπου το 1947)

  Από αριστερά όρθιοι Γιώργος Δημ. Ανδριτσάκης, Μπέμπα Γερασίμου-Καλλιανιώτη, Μίμης Θωμόπουλος, Σπύρος Καλλιανιώτης, Φωτεινή Ζαβάκου-Γερασίμου, γονατιστές Αγγελική Γερασίμου-Θωμοπούλου, Χρυσούλα Δημ. Ανδριτσάκη, καθιστοί Σαϊτας, Κούλα Γερασίμου-Αναστασοπούλου, Μίλλυ Προβιά-Γιαννακάκη, Τούλα Θωμοπούλου-Γκάργκουλα, Ελεωνόρα Θωμοπούλου-Προβιά.

 Ο μικρός Σπύρος θα θυμάται αργότερα, ότι στους λόφους πάνω από την παραλία από το χάραμα μέχρι τις οκτώ το πρωϊ περιπολούσαν έφιπποι αστυνόμοι. Ήταν η ώρα των μπάνιων για τα χαρέμια (η λέξη χαρίμ, υποδεικνύει και το γυναικείο φύλο. Από μακρυά οι γυναίκες, φαινόντουσαν, έλεγε, σαν μέδουσες, με το κεφάλι να εξέχει από το νερό και γύρω να επιπλέουν τα φορέματα.

 Αργότερα θα βρούμε τον πατέρα Αλέξανδρο, να εργάζεται γκαρσόνι στο καφενείο του Ξενοδοχείου του Σαμαρόπουλου στην Μανσούρα. Οι παιδικοί φίλοι του Σπύρου και του Στέλιου είναι ο Βύρων και η Μάχη Σαμαροπούλου. Η φιλία θα διαρκέσει μιά ζωή.

Ζεί με τα δυό του αγόρια σε δύο δωμάτια σε ταράτσο πολυκατοικίας δίπλα στα πλυσταριά. Στα παιδιά του έχει πει : θα έχετε κάθε μέρα φαγητό, αλλά μονάχα ένα παντελόνι.

Αυτό το παντελόνι πλενόταν και σιδερωνόταν κάθε Σάββατο και την Κυριακή τα παιδιά πήγαιναν και έψελναν στην εκκλησία. Και έψελναν ωραία.

 

Ο Ελληνισμός στην Μανσούρα κραταιός, άνθιζε η παροικία. Στο τιμόνι της, η Κοινότης, περηφάνεια της, τα  Σχολεία. Σε ιδιόκτητο οικόπεδο 24 στρεμμάτων, πέρα από το ποτάμι, έξω από την πόλη, δωρεά στην Κοινότητα, ο Σερεμέτειος κήπος, υποδέχεται την δωρεά της Δημαίας Σχολής και του Γρηγοριείου Γυμνασίου.

       

                                              Σερεμέτειος  Κήπος (@ mansouraglafka.gr)

       

                                                Γρηγοριείο  Γυμνάσιο (@ mansouraglafka.gr)                                                   

                                                              Ο Αμοργίνος  κ. Χιωτίνης     (@ mansouraglafka.gr)

 Τα παιδιά φοιτούν έναντι διδάκτρων που καθορίζονται ανάλογα με την οικονομική κατάσταση των γονέων. Το κόστος για τις οικονομικά ασθενέστερες οικογένειες αναλαμβάνει η Κοινότης.

Αρκετά παιδιά κουβαλούν την «καστανιά» με το μεσημεριανό τους. Για άλλα, έρχονται το μεσημέρι με  ιδιωτικά αυτοκίνητα ζεστές μερίδες φαγητό από το σπίτι. Έχουν προηγηθεί τα τηλεφωνήματα του Διευθυντή-κέρβερου κ. Χιωτίνη στα πλουσιόσπιτα : Εσείς παρακαλώ να στείλετε 2 επί πλέον μερίδες, εσείς 5 κ.ο.κ. ανάλογα με τις ανάγκες των παιδιών και τις δυνατότητες των ευκατάστατων.

Ο Χιωτίνης ήξερε…, όπως ήξεραν όλοι. Κριτήριο εκλογής Κοινοτικών Επιτρόπων, ήταν η προσφορά. Όχι μόνον χρόνου και ιδεών, αλλά και χρήματος.

                                                              Το Γαϊτανάκι

                 Ιανουάριος 1926, (καθ' υπαγόρευση Παναγιώτη Γερασίμου την δεκαετία του 1980):

 Η φωτογραφία παρουσιάζει 12 αγόρια και 12 κορίτσια της Ελληνικής Παροικίας Μανσούρας, στον Χορό της «Βιοπάλης», να χορεύουν Γαϊτανάκι σε διδασκαλία ιατρού Καρδαμίτση.

Κορίτσια στη σειρά από δεξιά: Κυπριώτου, Βασιλική Γερασίμου, Βασιλειάδου, Κική Σαϊτα, Γαρζώνη, Λ.Παπαδοπούλου, Νίνα Οικονόμου, Κωστάλου, Μ. Φωτίου. Αν. Τσικούρη, Αν. Ξυνογαλά και Ντ. Παππά.

Αγόρια από αριστερά: Ιωάννης Γερασίμου, Φ. Κυπριώτης, Ιωάννης Αναστασόπουλος, Αν. Βίγκας, Γ. Κοσσένας, Ι. Χατζηκωνσταντής, Παναγιώτης Γερασίμου, Αν. Κωνσταντάρας, Σ. Οικονόμου, Ν. Μπέσσης, Γ. Χατούπης και Αθανάσιος Ραντόπουλος

 

 

Στο Σχολείο οι Καλλιανιώτηδες φοιτούν με τους Γεράσιμους, τους Αναστασόπουλους και τόσους άλλους.

 Ο Σπύρος πηγαίνει στην ίδια τάξη με την Αγγελική Γερασίμου και την Αθηνά Αναστασοπούλου.

 Οι πατεράδες των κοριτσιών είναι ευκατάστατοι μεγαλέμποροι βάμβακος και επιχειρηματίες, οι αδελφοί τους Τάκης και Τζίμης αντίστοιχα, αθληταράδες και αγόρια ζωηρά…

         

 Οι συμμαθήτριες περίπου το 1925 : Από την δεύτερη από αριστερά Αντωνία Σταμούλου, Ρέρα Παπαδάκη, Ελένη                           Κουτσούμη, Κυπριώτου, Μπέμπα Γερασίμου, Ζούζα και Ρενέ Κριμίζη.

 

                                         Ο Σπύρος πρώτος μαθητής από δεξιά. Άκρη αριστερά η Μπέμπα Γερασίμου

Ο Σπύρος είναι καχεκτικός σχεδόν ραχητικός. Δεν έχει χώρο όμως για αυτολύπηση.

Ο γυμναστής του σχολείου αγρυπνά και με το μπάσκετ και με το βόλλεϋ και την θρυλική του υπομονή ο Σπύρος

θα σταθεί, θα ορθωθεί και… θα πρωταθλητήσει.

Δίπλα του ο παιχνιδιάρης Τάκης Γερασίμου, ο ψιλόλιγνος Τζίμης Αναστασόπουλος, ο οποίος θα δοκιμαστεί και στο επί κοντώ…

             

    Μπαλτίμ ή Ρας-ελ-Μπαρ (1933-34 ;). Κάτω δεξιά ο ευθυτενής Σπύρος. Στον ώμο του ακουμπά η Μπέμπα.      Δίπλα της ο Παπαδάκης, η Αθηνά Αναστασοπούλου, άγνωστος, ο Τάκης Γερασίμου, άγνωστος. Δίπλα στον Σπύρο         ο Γιάννης Καλφόπουλος  και ίσως ο Αντώνης Κουγιού.

 

Το 1933 αποφοιτά από το Γυμνάσιο Μανσούρας με βαθμό Λίαν Καλώς 8,67.

Εκτός από το εγκύκλιο Ελληνικό πρόγραμμα, τα παιδιά έχουν διδαχθεί, Γαλλικά, Αγγλικά Αραβικά, Δακτυλογραφία, Στενογραφία και Εμπορικά (Λογιστική).

 

  Απολυτήριο Γυμνασίου, σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Νικολαΐδη. Μέσα από τα Προπύλαια 

  του Σερεμέτειου κήπου διακρίνεται το Γρηγοριείο Γυμνάσιο, ενώ διδαχθέντα μαθήματα και βαθμοί 

  αποτυπώνονται σε ένα σχεδιάγραμμα της Μεσογείου.

 Μάθημα δακτυλογραφίας (@ mansouraglafka.gr)

   

 

                                         Παρέλαση στα Σχολεία (@ mansouraglafka.gr)

 Ο Σπύρος προσλαμβάνεται στα γραφεία της Ελληνικής Κοινότητας ως άμισθος μαθητευόμενος γραφέας (apprenti), ως ανταπόδοση στην Κοινότητα που τον εσπούδασε. Περνάει ένας  χρόνος, περνάει και δεύτερος.

Το παλληκάρι των 20 ετών, κάποια στιγμή χρειάζεται … ένα ζευγάρι παπούτσια … και ζητά το αντίτιμό τους από τον εργοδότη του.

 -  Πως ; τέτοια αχαριστία ! Απολύεσαι.

 Με το κεφάλι κάτω, δακρυσμένος φτάνει στο καφενείο όπου εργαζόταν ο πατέρας : 

-  Τι έχεις παιδί μου ;

-  Μ΄ έδιωξαν από την δουλειά.

-  Πληρωνόσουν ;

-  Όχι.

-  Τότε γιατί κλαις ;

 Την επομένη υπερίσχυσαν οι νουνεχείς της Κοινότητος και τον επαναπροσέλαβαν με μισθό.

 Κάποια στιγμή η Κοινότης αποφασίζει ότι η Παροικία και το Πατριαρχείο θα χρειαστεί Αρχιερείς. Ανάμεσα σε άλλους ερωτάται και ο Σπύρος :

-  Θα ήθελες παιδί μου να σε στείλομε στην Αθήνα να σπουδάσεις ;

-  Βεβαίως !

-  Μα ξεύρεις, χρειαζόμαστε Αρχιμανδρίτες, οι σπουδές θα είναι Θεολογικές…και αν  ανταπεξέλθεις, η Αρχιερωσύνη είναι μονόδρομος.

 - Να …ρωτήσω και τον πατέρα μου.

- Πατέρα, αυτό κι ‘αυτό.

- Θέλεις παιδί μου;

- Όχι.

-Λοιπόν ;

  

               

                                                               Αλέξανδρος  Καλλιανιώτης     

                                                 

                                        Φωτογραφία Διαβατηρίου του Υποπροξενείου Μανσούρας                                                                                                      δι’ έν και μόνον ταξείδιον μετ’ επιστροφής εις Αίγυπτον

 Ένα απόγευμα κατά το συνήθειό του, ο Σπύρος κάθεται στον εξωτερικό χώρο του καφενείου του Ξενοδοχείου Σαμαρόπουλου, όπου εργάζεται ο πατέρας του, διαβάζοντας τις κοινόχρηστες εφημερίδες στις ξύλινες διχάλες τους. 

Κρατά την ημιεπίσημη Αλ-Αχράμ, όταν ο κ. Δημ.Κοκκινόπουλος, Έλλην Δικαστής στα Μικτά Δικαστήρια τον ρωτά : Μα παιδί μου πραγματικώς διαβάζεις την Αλ-Αχράμ ;

 Και ξανά, στον εμβρόντητο Σπύρο : γιά μετάφρασέ μου αυτό. Και αυτό. Και αυτό.

Ο Σπύρος μεταφράζει. Ο Δικαστής τον κυττάζει :

 - Θα ήθελες να εργασθείς ως Διερμηνεύς στα Μικτά Δικαστήρια ;

  Και ποιός δεν θα ήθελε το φως του…

 

                                                           Μανσούρα Μικτά Δικαστήρια

 Τα Μικτά Δικαστήρια. Αρχίζει εκεί μια νέα πορεία σε μια κοινωνία διεθνή, δικαστών, δικηγόρων.

 Ίσως και εκεί να είναι η ρίζα μιάς των πολλών συμβουλών που μας έδωσε σ’εμάς στα παιδιά του: Όταν βλέπεις κάτι καλό να το μιμείσαι. Τα… άλλα, να τα αποφεύγεις.

Μια άλλη του συμβουλή ήταν ο σεβασμός και η απόσταση από τους ιεραρχικά ανώτερους. Παράδειγμα, η πολιορκία στις χορευτικές δεξιώσεις, των ωραίων κυριών των Δικαστικών από τους νεοσσούς. Μια σεβαστική κλίση κεφαλής ήταν αρκετή για τον Σπύρο.

 Ο καιρός  περνά στα Μικτά Δικαστήρια, ο αδελφός του ο Στέλιος εργάζεται με καλά αποτελέσματα.

 Ένα βράδυ ο καλοφαγάς και εξαιρετικός μάγειρας, πατέρας Αλέξανδρος, είναι ανήσυχος, δεν κοιμάται καλά. Το πρωϊ είναι νεκρός, από καρδιά.

Είμαστε το 1941 , ήταν μόνον 52 ετών.

 

                              Κάϊρο 25/08/1941: Ο Σπύρος με πένθιμο περιβραχιόνιο, η Μαρίκα Πατακάκη και η Μπέμπα Γερασίμου.

Το 1942 αρχίζει να εργάζεται και ως Διερμηνεύς στο Βασιλικό Υποπροξενείο της Μανσούρας.

 Τα παιδιά νεαροί άντρες πιά, συνδέονται και πάλι με την θεία τους Μαριάνθη που έχει χηρέψει και τις εξαδέλφες τους.

 Οι οικογένειες των συμμαθητριών του, Γερασίμου και Αναστασόπουλου, δοκιμάζονται. Από το 1927, έως το 1933, οι δύο πατεράδες υφίστανται  καταστροφικές απώλειες στο Χρηματιστήριο του βάμβακος.

Χρεωκοπούν.

 Ο Αθανάσιος Αναστασόπουλος υποκύπτει σε καρδιακό επεισόδιο το 1927. Ο Νικόλας Γερασίμου επιβιώνει.

  Όσα από τα παιδιά τους φοιτούν σε ξένα σχολεία με ακριβά δίδακτρα αποπέμπονται. Ο Τζίμης Αναστασόπουλος από τους Frères, ο Τάκης Γεράσιμος από το Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο της Βηρυτού, η Κούλα Γερασίμου από τις Bonnes Sœurs.

 Όσα είναι στα Ελληνικά Σχολεία συνεχίζουν. Από χορηγοί, είναι τώρα επιχορηγούμενοι.

 

         Οι δύο φίλες γύρω στα 1930: Φωτεινή Γερασίμου (γεν. Ζαβάκου) και Σοφία Αναστασοπούλου (γεν. Ψυχογιού)

 

 

     Νικόλαος και Φωτεινή Γερασίμου και τα παιδιά τους (1925;) .Από αριστερά ο μικρός Κώστας και πίσω του ο             πρωτότοκος Παναγιώτης (Τάκης). Δίπλα τους η Βασιλική (Κούλα), η Αγγελική (Μπέμπα) και ο Γιάννης.

 Η παροικιακή αλληλεγγύη αγρυπνά. Ο Τάκης Γερασίμου προσλαμβάνεται ως υπάλληλος στην Κοινότητα, όπου μέχρι χθες ο πατέρας του ήταν Επίτροπος, ο Τζίμης Αναστασόπουλος στα Μικτά Δικαστήρια. Η χήρα μητέρα του Σοφία αναλαμβάνει Προϊσταμένη του Οικοτροφείου των Σχολείων, που δέχεται μαθητές από τις χώρες της Αφρικής όπου δεν λειτουργούν Ελληνικά Σχολεία.

Μνημονεύεται ακόμη από όσους οικοτρόφους επιζούν. Θα χάσει τον νεώτερο γιό της Γιάννη σε ηλικία 20 χρονών.

Κοιτώνες των οικοτρόφων

Μαθητές και οικότροφοι

Κατάλογος διδάκτρων, ειδών ιματισμού, κλινοστρωμνής, υποδήσεως και καθαριότητος.

(Αρχείο οικογένειας Παν. Ν. Γερασίμου).

Λεπτομερής αποτύπωση του Σχολείου και των εγκαταστάσεών του, όσο και της ζωής εκεί των οικοτρόφων, παρέχεται στο υποδειγματικό βιβλίο του Γεωργίου Μ. Κοτζά : "Στο Γυμνάσιο της Μανσούρας 1957-1961", εκδόσεως 2022.

Ο Γιάννης Γερασίμου μετά από έρανο των ευπόρων της Μανσούρας, στέλνεται στην Αθήνα για να σπουδάσει Ιατρική.

Μπαίνει ο Πόλεμος, ο Σπύρος εξαιρείται από τις στρατιωτικές υποχρεώσεις ως υπάλληλος των Μικτών Δικαστηρίων, ενώ ο αδελφός του Στέλιος ακολουθώντας την πατρική παράδοση, κατατάσσεται εθελοντής και φεύγει πασιχαρής με την κιθάρα του.

Το 1942 θα τον βρει ο Γιώργος Ανδριτσάκης στο πεδίο της μάχης του Ελ-Αλαμέϊν, έκθαμβο από την φρίκη της μάχης, σε κατάσταση σοκ, αλλά σώο.

 Ο Τάκης Γερασίμου επιστρατεύεται, η αδελφή του Μπέμπα τον αντικαθιστά στην Κοινότητα, ώστε να μην χαθεί το μοναδικό μηνιάτικο της οικογένειας. Ο πατέρας τους Νικόλας έχει πεθάνει περίπου το 1940 σε ηλικία 90 ετών. Ο Γιάννης είναι ήδη γιατρός στο Λαϊκό Νοσοκομείο της Αθήνας. Ο μικρότερος γιός ο Κώστας έχει ήδη εμφανίσει Παρκινσονισμό και μένει στην φροντίδα του αδελφού του στην Αθήνα, όπου και θ ’αποκλειστούν κι' οι δυό στην Κατοχή. 

 

         Τάκης Γεράσιμος (γεν. 1913)          

                                                      

      Μπέμπα και Κούλα Γερασίμου (γεν. 1918 και 1916)

                                                         Τζίμης Αναστασόπουλος (γεν. 1909)

Στέλιος  Καλλιανιώτης  (γεν. 1916;)

 Γιάννης Γεράσιμος (γεν. 1916)

                                                                        Κώστας  Γεράσιμος (γεν. 1920;) 

                       Εδώ ο Τάκης Γερασίμου στο χακί, φωτογραφίζεται με την αδελφή του Μπέμπα, στην                    βάση του αγάλματος του Σάαντ Ζαγλούλ στην ομώνυμη πλατεία στην Αλεξάνδρεια. 

  Σαμ ελ Νεσσίμ (εισπνοή της ανοίξεως), δηλαδή Λαμπροδευτέρα του 1942 (;), στα Σχολεία              Μανσούρας. Παραδοσιακά η Λαμπροδευτέρα γιορτάζονταν στον καταπράσινο Σερεμέτειο κήπο.

 Πρώτη σειρά καθισμένοι στο έδαφος : Φιφίκα Ανδριτσάκη-Καλφοπούλου, Μαρία Θωμοπούλου-Προβιά, Νανά Ανδριτσάκη-Βοσνίδου, Τούλα Θωμοπούλου-Γκάργκουλα, Βύρων Παπαστρατηγάκης, Αγγελική(Μπέμπα) Γερασίμου-Καλλιανιώτη, Μυρτώ Παπαστρατηγάκη, Αργυρώ (Λούλα) Αναστασοπούλου-Παπαστρατηγάκη.

 Δεύτερη σειρά : Νίκος Παπαστρατηγάκης, Αγγελική Γερασίμου-Θωμοπούλου, Μήτσος Ανδριτσάκης, άγνωστος, Γιώργος Γρηγορίου, Χρυσούλα Ανδριτσάκη, κ.Χιωτίνης, Σοφία Ψυχογιού-Αναστασοπούλου, Περικλής Γιαλούσης, Κατίνα Γρηγορίου, Πέρρης Γρηγορίου. 

Τρίτη σειρά : Τάκης Γρηγορίου, Πάνος Ανδριτσάκης, Δημήτρης Θωμόπουλος, Νάσος Γαροφάλλου, Ηλίας Γρηγορίου, άγνωστος, Αθηνά Αναστασοπούλου-Ανδριτσάκη, Γιώργος Ανδριτσάκης, Βασιλεία Γιαλούση, άγνωστος, Ιωάννα Ανδριτσάκη, άγνωστος, άγνωστος.

Τέταρτη σειρά :Σπύρος Χαρίτος, Δημήτρης Παπαστρατηγάκης, άγνωστος, Βασιλική (Κούλα) Γερασίμου-Αναστασοπούλου, άγνωστος, Πάνος Προβιάς, Ελεωνόρα Θωμοπούλου-Προβιά,Τάκης Ανδριτσάκης, άγνωστος.

  

Το βιβλίο με το κατ'εξοχήν "άρωμα Μανσούρας" που μας ακολουθεί και μοσχοβολά: Αίγυπτος, Μανσούρα και η εκεί Ελληνική ζωή μας.

Πόνημα της ποιήτριας, συγγραφέως και ερευνήτριας Ολυμπίας Καράγιωργα, με ατμοσφαιρικές συνεντεύξεις και αισθαντικές φωτογραφίες Μανσουριανών. 

Στον τελευταίο όροφο, το εντευκτήριο της Ελληνικής Λέσχης, με πανοραμική θέα στον ποταμό.

                                       Η θέα από την Λέσχη τον Σεπτέμβριο του 1968

Το ειδύλλιο Σπύρου και Μπέμπας προχωρεί, αλλά οι δυσκολίες της εποχής πολλές και τα μέσα λίγα.

Η ύπαρξη των Μικτών Δικαστηρίων πρόκειται να εκπνεύσει με το τέλος των Διομολογήσεων για την Αίγυπτο το 1949.

Νωρίτερα όμως, το 1947, θα αδειάσει η θέση του Διερμηνέως Αραβικής γλώσσης στο Β. Γενικό Προξενείο Αλεξανδρείας. Τον Σπύρο θα ειδοποιήσει και πάλι ο Δικαστής Κοκκινόπουλος, με την σύσταση του οποίου θα γράψει στον Γενικό Πρόξενο Χ. Ζαμαρία.

 

Η αίτηση, θα έχει θετική ανταπόκριση και στις 2 Ιουνίου 1948 θα δημοσιευθεί ο διορισμός στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 

Χαρακτηριστικό της εποχής, το 1/4 της σελίδας του ΦΕΚ, αφορά τον διορισμό 2 υπαλλήλων του Υπ. Εξωτερικών, τα 2/4, την μετατροπή 5 θανατικών αποφάσεων σε ισόβια δεσμά και το 1/4, σε προαγωγή δικηγόρων Θεσσαλονίκης και Αθηνών.

Το Υπουργείο Εξωτερικών θα τον ειδοποιήσει με Αεροπορικό Ταχυδρομείο στις 12 Ιουνίου και       

στις 23 Ιουνίου, θα δώσει τον νενομισμένο όρκο.

Αυτό που δεν αναφέρεται στα παραπάνω έγγραφα είναι οι αποδοχές του Διερμηνέως : 100 Λίρες Αιγύπτου μηνιαίως, ποσό αποφασιστικής σημασίας για την οικονομική και οικογενειακή αποκατάσταση του Σπύρου.

Δρομολογείται πάραυτα ο γάμος του με την Μπέμπα και η εγκατάστασή τους στην Αλεξάνδρεια.

 Η θεία του όμως θα διαφωνήσει, καθώς κατά την γνώμη της και τα κρατούντα της εποχής, προηγείται η υποχρέωση αποκατάστασης των τριών μεγαλύτερων θυγατέρων της.

 Η αντίθεσή της, απόλυτη, δεν της εξασφαλίζει πρόσκληση στους αρραβώνες. Παρ’όλ’αυτά θα παραστεί και θα προσπαθήσει με φωνές και λιποθυμίες να τους ακυρώσει. Ο Σπύρος δεν θα την ξαναδεί ποτέ.

 

                                                                                               

Όταν θα φθάσει ο Σπύρος στην Αλεξάνδρεια, θα βρεθεί στην πόλη με την μεγαλύτερη Ελληνική παροικία στην Αίγυπτο. Σε λίγο θα γίνουν οι ετήσιες Γυμναστικές Επιδείξεις των Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων, στο θαυμάσιο Νεοκλασσικό Δημαρχιακό Στάδιο της Αλεξάνδρειας, χωρητικότητας 30 χιλιάδων ατόμων: δεν είχα ξαναδεί στην ζωή μου τόσους Έλληνες μαζεμένους, θα μας εκμυστηρευθεί αρκετά χρόνια μετά.    

                                  Δημαρχιακό  Στάδιο Αλεξανδρείας  1930, Αρχιτέκτων Οικονομόπουλος

 

 Ελληνορωμαϊκό Μουσείο, περίπου το 1970 

                                             Αθλητική Ένωση Ελλήνων Αλεξανδρείας περίπου 1949 (@ lifo.gr)

Στην μέση ο πίνακας ανακοινώσεων με τα αρχικά ΑΕΕΑ. Αριστερά φωτογραφικό πορτραίτο του Παύλου, Βασιλέως από το 1947 και δεξιά του Φαρούκ που εκδιώχτηκε το 1952, χρονολογούν την φωτογραφία.

           Πρώτο τραπέζι αριστερά η Μπέμπα, απέναντί της ο Σπύρος

                                     

Μία άλλη λεπτομέρεια θα απαιτήσει προσοχή και οικονομική θυσία, μέρος των λεγομένων (εξ ιδίων) εξόδων παραστάσεως.

Ο Δικαστής Κοκκινόπουλος θα υποδείξει στον Σπύρο, ότι η θέση του θα τον οδηγήσει σε παρουσία σε επίσημες τελετές όπου το «πρωϊνόν ένδυμα» (γαλλιστί και bonjour) θα του είναι απαραίτητο.

Θα τον συστήσει στον ράφτη του που θα του ράψει το σύνολο, συνοδευόμενο από βαρύ παλτό και θα του προμηθεύσει το ημίψηλο και τα γκρίζα σουέντ γάντια. Ολικό κόστος ; Λ. Αιγ. 100 !!! ( ο πρώτος μισθός).

                                                                                                                              

                                                                                                                                                                       

 Σε ελάχιστα χρόνια, βοηθούσης και της «επαναστατικής καταστάσεως» στην Αίγυπτο, όλ’ αυτά καταργήθηκαν. Έμεινε το υπέροχο βαρύ παλτό για τις βαρυχειμωνιές, σπάνιες σε Αίγυπτο ή Ελλάδα.

 

Το ζευγάρι επέλεξε για τον γάμο του τον Ναό της Αγίας Αικατερίνης στο Μπενάκειο Ορφανοτροφείο Θηλέων     (από το 1971, Γενικό Προξενείο της Ελλάδος) και τύπωσε τα προσκλητήρια.

Δεν είχε λογαριάσει όμως τις διαθέσεις του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας Χριστοφόρου Β!, ο οποίος σε μια έξαρση της πολυετούς του διαφωνίας με την Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, με αφορμή την θρησκευτική εκπαίδευση των Ελληνοπαίδων, είχε απαγορεύσει ακριβώς αυτή την εποχή, στους ιερείς να ιερουργούν και να τελούν Μυστήρια σε Κοινοτικούς Ιερούς Ναούς ( την πλειονότητα στην Αλεξάνδρεια), όπως τον Ναό της Αγ. Αικατερίνης.

Γάμος χωρίς παπά γίνεται; Έσπευσε ο Σπύρος και ζήτησε ακρόαση από τον Πατριάρχη, ο οποίος τον εδέχθη, αλλά ήταν ανένδοτος: αδύνατον τέκνον μου. Ούτε με 100 λίρες…

Ο Σπύρος, ακαριαία, έκανε μεταβολή.

- Δεν θα χαιρετήσεις τέκνον μου ; 

Ο γάμος πήρε μετάθεση για τον Πατριαρχικό Ναό Αγίου Νικόλαου Ιμπραημίας.

Την νύφη συνόδευσε ο μεγάλος της αδελφός Τάκης. Ο Γιάννης ο γιατρός, έμεινε στην Αθήνα με την φροντίδα του αδελφού τους Κώστα που δεν καλυτέρευε.

 

 

                                                                      Επιτέλους !    

                             

              Με τους κουμπάρους Αργυρώ Παπαστρατηγάκη, Πάνο Προβιά και Δημήτρη Ανδριτσάκη,

   τα παρανυφάκια Μυρτώ Παπαστρατηγάκη, Μαίρη Ανδριτσάκη.

        Σε λίγο ήρθη η Πατριαρχική απαγόρευση κι’ έτσι μπόρεσαν να παραστούν στον γάμο του Πέτρου και της Χριστίνας Κυδωνάκη στην Αγία Αικατερίνη του Μπενακείου Ορφανοτροφείου Θηλέων.

Κατοίκησαν στο προάστιο του Μπούλκλεϋ, απέναντι από την ομώνυμη στάση του τραμ, σε μια από τις ελάχιστες καινούργιες πολυκατοικίες, ανάμεσα σε μονοκατοικίες και βίλλες με καταπράσινους κήπους. Στην πίσω μεριά του σπιτιού άρχιζε μια ανηφόρα που μετά από πεντάλεπτο περπάτημα έφτανε στα ψηλότερά της και κατηφόριζε προς την θρυλική Κορνίς και το Στάνλεϋ Μπαίη.

 

              Stanley Bay στον μεσοπόλεμο

                

   Η καινούργια Corniche όπως κλείνει το παλιό Stanley Bay με πυργίσκους απομίμηση του στυλ            του Παλατιού της Montazah (φωτο 2010).

Φωτογραφίες και κείμενο © Γιάννη Καλλιανιώτη   

Γιά όποιον ενδιαφέρεται, στον παρακάτω σύνδεσμο, θα βρεί το 1ο μέρος της ζωής της μητέρας μου, 1918-1949, από Μανσούρα -Αλεξάνδρεια.

thymamai@remembering (katipouthymithika.blogspot.com)

Η συνέχεια στο δεύτερο μέρος, κοινό και γιά τους δύο, με την οικογενειακή ζωή στην Αλεξάνδρεια 1949-1979.....................